Fundacje rodzinne coraz popularniejsze, ale zwrotu wniosków nie brakuje?
Po raz kolejny mieliśmy okazję pomagać naszym klientom w utworzeniu fundacji rodzinnej i zaplanowaniu wielopokoleniowej sukcesji celem utrzymania sprawnego funkcjonowania biznesu i zabezpieczenia majątku rodzinnego przed rozdrobnieniem.
Fundacja rodzinna to nowa instytucja, wprowadzona do polskiego systemu prawnego ustawą o fundacji rodzinnej, która ułatwia wielopokoleniową sukcesję oraz pozwala pogodzić interesy związane z działalnością gospodarczą i interesy prywatne.
Mimo że wnioski o rejestrację fundacji rodzinnych można było składać już pod koniec maja, to dopiero niedawno Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim (sąd wyznaczony do prowadzenia rejestru fundacji rodzinnych) zaczął wydawać pierwsze postanowienia o wpisie fundacji rodzinnych do rejestru.
Okazuje się jednak, że wiele wniosków wraca do wnioskodawców z wezwaniem do uzupełnienia braków formalnych w postaci przedłożenia zaświadczenia o niekaralności członków zarządu.
Zgodnie z art. 114 ust. 4 ustawy o fundacji rodzinnej, do zgłoszenia fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych dołącza się:
1) akt założycielski fundacji rodzinnej albo protokół otwarcia i ogłoszenia testamentu, w którym ustanowiono fundację rodzinną;
2) statut fundacji rodzinnej;
3) oświadczenie fundatora o wniesieniu mienia na pokrycie funduszu założycielskiego w kwocie określonej w statucie, a w przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w testamencie – oświadczenie członków zarządu, że fundusz założycielski zostanie wniesiony w terminie dwóch lat od dnia wpisania fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych;
4) dowód ustanowienia organów fundacji rodzinnej, z wyszczególnieniem ich składu osobowego, jeżeli skład organów fundacji rodzinnej nie wynika z jej statutu oraz zgody na pełnienie funkcji członka organu fundacji rodzinnej.
W przepisie brak jest mowy o zaświadczeniu o niekaralności. Skąd zatem wynika obowiązek przedłożenia takiego dokumentu?
Zgodnie z przepisami ustawy o fundacji rodzinnej, członkiem zarządu nie może być osoba, która została skazana prawomocnym wyrokiem za określone przestępstwa.
Analogiczny przepis funkcjonuje w odniesieniu do członków zarządów spółek kapitałowych. Jednak na etapie składania wniosku o rejestrację spółki kapitałowej bądź wniosku o wpis zmian zarządu spółki kapitałowej, nie ma konieczności przedkładania zaświadczenia o niekaralności członków zarządu. Skąd zatem ta rozbieżność?
Odpowiedź przynoszą nam przepisy ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, które stanowią, że sąd rejestrowy otrzymuje z Biura Informacyjnego Krajowego Rejestru Karnego, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego w odniesieniu do członków zarządu informacje o skazaniach za przestępstwa w nim określone.
Jako że rejestr fundacji rodzinne to całkowicie oddzielny rejestr od Krajowego Rejestru Sądowego, to do fundacji rodzinnych nie znajdują zastosowania przepisy ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym.
Idąc dalej, skoro ustawa o fundacji rodzinnej ani przepisy wykonawcze do ustawy nie regulują kwestii zasięgania przez Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim informacji w Biurze Informacyjnym Krajowego Rejestru Karnego z urzędu, to po stronie wnioskodawców istnieje obowiązek wykazania, że członkowie zarządu nie są karani – a obowiązek ten jest realizowany wyłącznie poprzez przedłożenie stosownego zaświadczenia.
Czy jest to rozwiązanie racjonalne? Nie – uważamy, że ustawa o fundacji rodzinnej, względnie przepisy wykonawcze do ustawy, mogły zobowiązać sąd rejestrowy do zasięgania informacji w Biurze Informacyjnym Krajowego Rejestru Karnego z urzędu. Ustawodawca mógł również w przepisach ustawy o fundacji rodzinnej, wskazać obowiązek dołączenia do zgłoszenia zaświadczenia o niekaralności członków zarządu.
Niemniej: it is what it is i zaświadczenie o niekaralności należy do wniosku załączyć.