Kancelaria podjęła się prowadzenia postępowania dotyczącego odzyskania majątku pozostałego po przedwojennej spółce. Krótko po wojnie władze PRL przejęły w zarząd przymusowy, a następnie znacjonalizowały rodzinne przedsiębiorstwo z branży spożywczej. Sprawę komplikuje fakt, że rozpoczęte obecnie postępowanie musi uwzględniać trudne realia powojennej gospodarki oraz przepisy prawa czasów stalinowskich sprzed ponad 70 lat. Mimo to analiza archiwalnych dokumentów oraz ówcześnie obowiązujących, przed- i powojennych aktów prawnych dała podstawy do zakwestionowania prawidłowości nacjonalizacji. Dążymy do tego, aby spadkobiercy właścicieli mogli skutecznie domagać się odszkodowania za niezgodne z prawem działania władzy ludowej.
Kancelaria wniosła do sądu okręgowego pozew o zapłatę odszkodowania w kwocie 2,8 mln złotych przeciwko Skarbowi Państwa oraz użytkownikowi obiektu parkowo-pałacowego. Powództwo to jest konsekwencją zwrotu klientom zespołu parkowo-pałacowego na podstawie decyzji wojewody stwierdzającej, że nieruchomość ta nie podpadała pod działanie przepisów dekretu o przeprowadzeniu reformy rolnej. Ponieważ klienci zamiast funkcjonującego dworu odzyskali ruinę, konieczne stało się oszacowanie szkód i wystąpienie do sądu ze stosownym powództwem o wyrównanie utraty wartości nieruchomości.
Na stronach Naczelnego Sądu Administracyjnego pojawiło się uzasadnienie wyroku w głośnej sprawie reprywatyzacji majątku w Michałowicach. Wbrew pojawiającym się informacjom, sprawy dotyczące reprywatyzacji dawnych majątków ziemskich nadal mogą być skutecznie prowadzone w imieniu spadkobierców przedwojennych właścicieli. Wydany w sprawie majątku Michałowice wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego I OSK 1279/18 dotyczy tylko i wyłącznie szczególnej sytuacji, gdy badanie legalności nacjonalizacji odbyło się już wcześniej, za czasów PRL. Nie ma to jednak wpływu na postępowania prowadzone obecnie przed organami administracji publicznej w sprawach o niepodpadanie nieruchomości pod dekret o przeprowadzeniu reformy rolnej.
W dalszym ciągu możliwe jest zatem dochodzenie praw i roszczeń związanych z nieruchomościami, które po II Wojnie Światowej zostały przejęte w ramach reformy rolnej.
Rząd prowadzi prace nad zmianą przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami dotyczących zwrotu nieruchomości wywłaszczonej. Część nowych regulacji umożliwi na nowo dochodzenie praw do nieruchomości również tym, którym wcześniej odmówiono zwrotu. Z kolei inne zmiany wprowadzają terminy ograniczające możliwość zwrotu nieruchomości. Do ustawy o gospodarce nieruchomościami ma zostać wprost wprowadzona zasada, że zwrotu nieruchomości może się domagać każdy z byłych współwłaścicieli lub ich spadkobierców – stosownie do wysokości swojego udziału we współwłasności albo udziału w spadku.
Szczególnie istotne są zmiany dotyczące nieruchomości, które zostały wywłaszczone 20 lub więcej lat przed wejściem w życie nowelizacji ustawy o gospodarce nieruchomościami. Poprzedni właściciele nieruchomości lub ich spadkobiercy będą mieć 3 lata na złożenie wniosku o zwrot nieruchomości lub jej części. Po upływie 3 lat od wejścia w życie ustawy, bezpowrotnie utracą oni możliwość domagania się zwrotu wywłaszczonej nieruchomości.
Osoby, które nie uzyskały zwrotu ze względu na brak występowania w postępowaniu wszystkich spadkobierców lub współwłaścicieli, będą mogły ponownie złożyć wniosek o zwrot – również w terminie 3 lat od wejścia w życie ustawy.
Projekt rządowy przewiduje dodaje możliwość zwrotu nieruchomości także w przypadku, gdy do wywłaszczenia doszło w formie sprzedaży lub zamiany nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa, gminy lub powiatu, na podstawie art. 114 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Dotyczyć to będzie także tych osób, które złożyły już wcześniej stosowny wniosek, lecz odmówiono im zwrotu nieruchomości.
Przez 3 lata od wejścia w życie nowelizacji, zwrotu nieruchomości będzie mogło się domagać wiele osób, których roszczenia były wcześniej pomijane. Zmian można spodziewać się już w 2019 roku.
Kancelaria, występując w imieniu spadkobierców przedwojennego właściciela nieruchomości, uzyskała decyzję Wojewody Wielkopolskiego stwierdzającą, że położony w miejscowości w południowej Wielkopolsce zespół pałacowo-parkowy nie podpadał pod działanie przepisów dekretu PKWN o przeprowadzeniu reformy rolnej. Wojewoda orzekł, że nieruchomość stanowiąca zespół pałacowo-parkowy nie miała charakteru rolnego i nie mogła zostać przejęta przez Skarb Państwa po zakończeniu II Wojny Światowej. Decyzja nie jest ostateczna.
Kancelaria wszczęła sprawę reprywatyzacyjną, tym razem dotyczącą rezydencji w podpoznańskiej miejscowości. Dotychczasowe działania kancelarii objęły kwerendę w archiwach i pozyskanie niezbędnych dokumentów przemawiających za tym, iż nieruchomość nie podpadała pod działanie dekretu PKWN o przeprowadzeniu reformy rolnej.
Mec. Tomasz Przybecki zgłosił się jako pełnomocnik spadkobiercy przedwojennego właściciela nieruchomości i wezwał obecnych posiadaczy rezydencji do jej wydania oraz zapłaty wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości. Nieruchomość została przejęta przez Skarb Państwa, choć z racji swojego rezydencjonalnego charakteru nigdy nie mogła być przeznaczona na cele produkcji rolnej. Obecnie willa wykorzystywana jest jako urząd gminy.
Kancelaria uzyskała prawomocny wyrok w sprawie dotyczącej znacjonalizowanego po II Wojnie Światowej prywatnego przedsiębiorstwa. W ramach postępowania sądowego kluczowe znaczenie miały opinie dwóch różnych biegłych powołanych do sprawy. Ostatecznie sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzecz każdego ze spadkobierców kwotę przypadającą na jego udział spadkowy. Dochodzenie odszkodowania za odebrane po II Wojnie Światowej przedsiębiorstwa jest nadal możliwe, nawet pomimo upływu blisko 70 lat od ich nacjonalizacji.
Po przeprowadzeniu rozprawy Sąd Okręgowy w Poznaniu oddalił apelację Muzeum Narodowego w Poznaniu i tym samym podtrzymał wyrok sądu I instancji nakazujący pozwanemu wydać naszym klientom trzy obrazy bezprawnie przetrzymywane w zbiorach muzeum. Ten prawomocny wyrok wieńczy wieloletnie starania arystokratycznej rodziny o zwrot portretów ich przodków. Pozwane muzeum kwestionowało proweniencję spornych dzieł sztuki oraz broniło się zarzutem przedawnienia. Zarzut ten nie utrzymał się jednak w procesie – sądy obu instancji podzieliły stanowisko kancelarii, że podniesienie tego zarzutu stanowi nadużycie prawa i jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (art. 5 Kodeksu cywilnego). Wyrok przywraca sprawiedliwość i oddaje spadkobiercom przedwojennych właścicieli część dóbr zrabowanych przez komunistyczną władzę.
Kancelaria uzyskała w postępowaniu przed Wojewodą Kujawsko-Pomorskim korzystną dla klienta decyzję, w której organ ten stwierdził, iż część nieruchomości ziemskiej, stanowiąca zespół pałacowo-parkowy, nie podpadała pod działanie przepisów dekretu PKWN z dnia 6.09.1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej. W postępowaniu udało się wykazać, że część nieruchomości nie miała charakteru rolnego, a budynek pałacu służył wyłącznie celom mieszkalnym i rekreacyjnym przedwojennych właścicieli nieruchomości. To już kolejna pozytywna decyzja uzyskana w sprawach dotyczących zwrotu majątku ziemskiego przed spadkobierców dawnych właścicieli. Decyzja nie jest ostateczna. Obiekt użytkowany jest przez dom pomocy społecznej.